Chỉ trong vòng 20 năm, tiến trình phát triển đô thị ở Seoul nói riêng và Hàn Quốc
nói chung đã thành công một cách đáng kinh ngạc, trở thành hình mẫu cho nhiều
nước trên thế giới học tập. Và hiển nhiên, để có được thành công vượt bậc như
thế không thế thiếu yếu tố: tính cách dân tộc – chính những con người nơi đây
đã xây lên tương lai của họ.
Gia đình Hàn Quốc, xã hội thu nhỏ.
Đặc điểm rõ rệt nhất trong tính cách người Hàn Quốc
là coi trọng gia đình, thậm chí trở thành một chủ nghĩa chi phối tổ chức xã hội.
Quan hệ chủ yếu trong gia đình là quan hệ tôn ti trên dưới theo thứ bậc và tuổi
tác. Bởi vậy, một khi gia đình là đơn vị được coi trọng nhất trong xã hội thì
tính tôn ti gia đình mở rộng ra thành tính tôn ti xã hội. Ý thức coi trọng tôn
ti của người Hàn mạnh đến mức họ rất thích xưng hô theo chức vụ, địa vị, kể cả
những chức vụ rất thấp (giáo sư Kim, giám đốc Lee, đội trưởng Park, tổ trưởng
Han…). Ưu điểm của chủ nghĩa gia đình cùng tính tôn ti là tạo nên một xã hội gắn
bó chặt chẽ và có trật tự. Chủ nghĩa gia đình cùng tính tôn ti kết hợp với sự
tuân thủ nghiêm ngặt ý thức hệ Nho giáo là nguyên nhân của sự tôn trọng phép tắc
lễ nghĩa thái quá trong xã hội Hàn. Người Hàn ý thức rằng chỉ có như thế thì trật
tự xã hội mới được duy trì. Chính nhờ chủ nghĩa gia đình mà những tập đoàn tư
bản Hàn Quốc (chaebol) có được sự tổ chức chặt chẽ. Những tập đoàn công nghiệp
theo mô hình chaebol lớn nhất xứ sở kim chi chạm tới gần như mọi khía cạnh cuộc
sống của người dân nước này. Ảnh hưởng sâu sắc đó còn được nhân lên gấp nhiều lần
nhờ vào đội ngũ nhân viên luôn trung thành với tập đoàn và thường xuyên được hưởng
nhiều đãi ngộ tốt. Chính vì vậy mà bất chấp những khuyết điểm bị bộc lộ trong
cuộc khủng hoảng tiền tệ châu Á 1997, các “chaebol” không bị phá sản đã vươn
lên mạnh mẽ, đặc biệt là những
thương hiệu toàn cầu như Hyundai,
LG và Samsung.
Cạnh tranh lành mạnh để phát triển.
Trong tổ chức xã hội, họ luôn đấu tranh không
khoan nhượng với chủ nghĩa độc tài, với những hiện tượng tiêu cực, tệ nạn xã hội
trong sinh hoạt đô thị và quản lý đô thị. Nhờ vậy, chỉ trong vòng mấy chục
năm, người Hàn đã xây dựng được không chỉ những đô thị ngang tầm thế giới mà
quan trọng hơn là còn xây dựng được một nếp sống đô thị kỷ cương, ngăn nắp, gọn
gàng, lịch sự.
Người Hàn có một sức chịu đựng phi thường, giúp
họ đủ ý chí và nghị lực để vượt qua những khó khăn tưởng chừng không thể vượt
qua nổi. Trong tiến trình công nghiệp hóa và đô thị hóa, người Hàn luôn có ý thức
không muốn chịu thua người Nhật trong bất kỳ lĩnh vực nào.
Đến Hàn Quốc, người quan sát nước ngoài thường
rất ngạc nhiên và có ấn tượng mạnh khi nhận thấy ở người Hàn một tính cách
nước đôi đầy mâu thuẫn với những biểu hiện tương phản rõ rệt: hiền lành và mạnh
mẽ, cộng đồng và cá nhân, bè phái và thống nhất, nhường nhịn và cạnh tranh,
hoang phí và tằn tiện, điềm tĩnh và nóng nảy, tĩnh lặng và năng động, lười nhác
và cần cù, lề mề và khẩn trương… Tuy nhiên, từ sau khi bước vào công nghiệp hóa
và đô thị hóa, người Hàn đã dần dần thay đổi, xuất hiện sự so sánh và cạnh
tranh mạnh mẽ với nhau. Ngay chính phủ Hàn Quốc cũng coi việc “tăng cường khả
năng cạnh tranh” trên thế giới là một trong những mục tiêu để phát triển vì đất
nước Hàn Quốc vừa nhỏ hẹp, vừa thiếu tài nguyên thiên nhiên, nhưng dân số lại
nhiều, vì vậy, tiềm lực con người là quý báu. Kết quả là ở Hàn Quốc, cuộc cạnh
tranh chạy theo điểm số thành tích và bằng danh dự, công việc và sự thăng tiến,
nền tảng kinh doanh và thế lực chính trị… trở thành cuộc cạnh tranh suốt đời và
là một chủ đề nổi bật ở các đô thị hiện đại Hàn Quốc.
Phần thưởng cho sự cạnh tranh là kinh tế tốt, nhà ở
tốt, nghề nghiệp tốt, hôn nhân tốt. Thái độ cạnh tranh phổ biến đó đã mang đến
những thay đổi giật mình trong tính cách bên ngoài của người Hàn. Họ trở thành
nổi tiếng như một trong những dân tộc có tinh thần làm việc chăm chỉ và hiệu quả
nhất trên thế giới.
Dốc toàn bộ lực lượng cho công việc.
Công việc đối với người Hàn là cái gì đó không bao giờ ngừng nghỉ, họ coi đó là
trung tâm, còn mọi thứ khác chỉ là thứ yếu, ngay cả tính lương cũng không theo
thời gian làm việc mà là tính theo khối lượng công việc đã hoàn thành. Tinh thần
lao động cần cù, chăm chỉ của công nhân Hàn vào bậc nhất thế giới. Từ khi tiến
hành công nghiệp hóa, dấn thân vào nền kinh tế tốc độ, người Hàn lúc nào cũng
cảm thấy thiếu thời gian, cho nên thường có tác phong làm việc rất khẩn
trương. Ở Hàn Quốc, đập vào mắt là hình ảnh người Hàn luôn vội vã, tất bật. Cuối
cùng, họ cũng đã giải phóng được khỏi sự trì trệ hàng bao thế kỷ, dường như giờ
đây họ đang vội vã để bù lại cho thời gian đã mất. Trong những năm qua, họ làm
việc 10 giờ trong một ngày và 6 ngày trong một tuần ở những tòa nhà kín trong
thành phố và những khu công nghiệp trải dài ở ngoại ô. Trung bình một người Hàn
Quốc làm việc tổng cộng 2.833
giờ trong một
năm, nhiều hơn gần 1,3 lần so với người Nhật và gần 1,5 lần so với người Mỹ, trong khi số ngày nghỉ
của họ lại thấp nhất – chỉ bằng một
nửa số ngày nghỉ
của người Nhật và bằng ¼ số ngày nghỉ của người Mỹ.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét